​

استعداد چيست؟

استعداد برتري هاي ذاتي انساني است. استعداد يعني فرد چگونگي نحوه ي انجام يك فعاليت يا برخي از كارهاي خاص را راحت تر و سريع تر از حالت طبيعي ياد مي گيرد يا توانايي ويژه اي براي انجام برخي از كار ها دارد. بعضي افراد صداي خوشي براي آواز خواندن دارند يا بعضي مي ‌توانند نقاشي ‌هاي زيبايي بكشند اما در گفتگوها و مذاكرات توانايي خوبي ندارند يا در انجام امور اداري دچار مشكل هستند. بعضي افراد به راحتي مي‌توانند مطلبي را بنويسند اما از تعمير ماشين چيزي سر در نمي آورد. اين اختلافات در افراد است كه زمينه تفاوت هاي فردي و همچنين ايجاد علايق مختلف براي انتخاب شغل به وجود مي‌آورند

استعداد و انتخاب شغل

اننخاب شغل بر اساس استعداد و علاقه مندي ها از دو بعد بسيار حائز اهميت است. همانطور كه گفته شد هر فرد شاغلي مدت زمان زيادي را در محيط كار خود مي گذارند. اگر فرد هنگام انجام وظايف شغلي خود احساس رضايت نكند، رضايت مندي وي از زندگي كاهش پيدا مي‌كند زيرا زمان زيادي از زندگي خود را صرف انجام كاري مي‌كند كه علاقه‌اي به آن ندارد.

از طرفي ديگر وقتي فرد در زمينه اي استعداد داشته باشند باعث افزايش كارايي و بازدهي مي شود. براي مثال فردي كه داراي استعداد مديريتي مي باشد نسبت به كسي كه فاقد اين استعداد است، مي تواند يك سيستم را بهتر مديريت كرده و كارايي آن سيستم را بالا ببرند.

 

تاريخچه تست هالند

اين تست توسط دكتر روانشناس آمريكايي به نام جان هلند در سال ۱۹۵۸ ابداع شد. اساس اين تست برپايه علايق شغلي مي باشد. دكتر هلند اعتقاد داشت زماني مردم مي‌ توانند در محيط كارشان بهترين عملكرد را داشته باشند كه اين شغل با ترجيحات و علاقه ‌مندي هاي شان مطابقت داشته باشد و جدا از اينكه شغل فرد است، فرد از انجام لذت ببرد. در سال ۲۰۰۸ اين آزمون توسط ليا آرمسترانگ و رونندز براي تحقيقات روانشناسي به ارزيابي عمومي در آمد و به مرور توانست جايگاه تجاري پيدا كرده و هم اكنون به عنوان تست استعداديابي يا رغبت سنجي شغلي _ شخصيتي هالند معروف شود.

 

نحوه انجام آزمون هالند

اين آزمون شامل ۴۸ سوال مي باشد و هر سوال داراي ۵ گزينه مي باشد كه فرد بر اساس علاقه مندي خود يكي از گزينه ‌ها را انتخاب مي كند. اين گزينه ها به ترتيب: ۱)خيلي دوست دارم ۲) دوست دارم ۳) نه دوست دارم و نه دوست ندارم ۴) بدم مي آيد ۵) خيلي بدم مي آيد.

اين تست محدوديت زماني براي پاسخگويي ندارد اما معمولاً بين ۱۰ تا ۱۵ دقيقه طول مي كشد. در هنگام جواب دادن به اين تست چيزي كه ملاك است، علاقه فرد مي باشد و فرد در زمان پاسخ دادن به سوالات بايد از داشتن يا نداشتن مهارت هاي لازم براي فعاليت مختلف صرف نظر كند. مثلا فرد اذعان مي كند كه در مكانيكي مهارت دارد اما بايد هنگام پاسخ دادن به سوالات فقط بايد به علاقه خود دقت كند و به مهارت مكانيكي خود توجهي نداشته باشد.

​

تيپ هاي شخصيتي مختلف تست هالند

بر اساس تست هالند شخصيت افراد به شش تيپ شخصيتي تقسيم مي شود و هر فردي تمايلات شغلي متناسب با تيپ شخصيتي خود را دارد. اين دسته بندي به شكل زير است:
 

1. تيپ شخصيتي واقع گرا يا Realistic

اين افراد عملگرا، فيزيكي، عيني، كنشي، ماشيني و ابزارگرا هستند. اين افراد دوست دارند فعاليت‌هايي را كه شامل حل مشكلات و راه حل هاي عمليات مي ‌باشد، انجام دهند و ترجيح مي دهند بيشتر كارها را با دست هايش را انجام دهند. اين دسته شخصيتي اغلب با دنياي حيوانات گياهان و مواد دنياي واقعي مثل چوب ارتباط بهتري دارند. آن ها از مشاغلي كه در محيط بسته و امور دفتري مي باشد، گريزانند و ترجيح مي ‌دهند در محيطي باز كه نياز به همكاري با كسي ديگري نداشته باشند به فعاليت بپردازد.

2. تيپ شخصيتي پژوهشگر يا علمي يا Investigative

اين افراد تحليل گر، روشن فكر، علمي، اكتشافي و متفكر هستند. افراد با تيپ شخصيتي پژوهش گر، بيش تر تمايل دارند كه روي ايده ‌ها تمركز كنند و به جاي كارهاي فيزيكي به تفكر و ايده‌پردازي علاقه بيش تري دارند. اين افراد از جمع آوري و تجزيه تحليل اطلاعات و داده ها لذت مي برند. كشف و حل مشكلات ذهني يا پيدا كردن راه حل و حقيقت هاي علمي از علايق اين افراد مي باشد. اين دسته از افراد به رهبري و ترغيب كردن ديگران به امور مختلف علاقه اي ندارند.

3. تيپ شخصيتي هنري يا Artistic

اين افراد خلاق، مبتكر، مستقل، نامنظم، نوآور، رسانه ‌اي، اهل نگارش و نوشتن هستند. اين تيپ شخصيتي خلاق ترين تيپ نسبت به ساير تيپ هاي شخصيتي مي باشد. اين افراد ترجيح مي ‌دهند فعاليت ‌هايي را دنبال كنند كه بعد هنري داشته باشد مثلاً با الگوها و نمونه هاي اشيا كار داشته باشند. اين افراد دوست دارند در محيطي كار كنند كه به دست خودشان باشد و نياز نداشته باشند از مجموعه قوانيني پيروي كنند. محيط كاري كه اين افراد مي پسندند به دليل علاقه زياد آن ها به آزادي مي باشد. اين تيپ شخصيتي به تنوع علاقه زيادي دارند و علاقه دارند كه نظرات خود را بيان كنند.

4. تيپ شخصيتي اجتماعي و دوستانه يا social

اين افراد حمايتگر، كمك كننده و علاقه‌مند به درمان و آموزش ديگران مي باشند. اين افراد دوست دارند با ديگران ارتباط برقرار كنند تا اينكه با اشيا و ماشين سر و كار داشته باشند. آن ها درس دادن را دوست دارند و علاقه دارند كه براي كمك به ديگران مشاوره بدهند و به مردم خدمت رساني كنند. اين افراد بسيار صبور، مسئوليت ‌پذير و مهربان هستند. اين تيپ شخصيتي به دليل اينكه به راحتي با ديگران ارتباط برقرار مي‌كند، مي ‌توانند به سرعت با ديگران دوست شوند و علاقه دارند كه اين مهارت ارتباطي را در ديگران نيز پرورش دهند.

5. تيپ شخصيتي جسور، متهور يا Enterprising

اين افراد رقابت طلب و علاقه مند به رهبري و مديريت كردن ديگران مي باشند. اين افراد دوست دارند كه ديگران را رهبري كنند و تصميم گيري نهايي با آن ها باشد. اين گروه ترجيح مي‌ دهند كه آغاز كننده پروژه ها و كسب و كار هاي مختلف باشند و به عبارتي كارآفريني را دوست دارند. آن ها ترجيح مي‌دهند به جاي فكر كردند عمل كنند. شدت علاقه مندي آن ها به كار بسيار زياد است اين افراد هدف گرا هستند و مي خواهند كه حتماً نتيجه كار آن ها بهترين باشد. اين افراد رقابت را به شدت دوست دارند و ريسك كردن را براي كسب سود بيشتر به راحتي مي پذيرند.

6. تيپ شخصيتي سنتي، قراردادي يا Conventional

اين افراد جزئي نگر، وظيفه شناس، دقيق و منظم، صرفه‌جو، مطيع و انعطاف ناپذير مي باشند. اين افراد دوست دارند تا از يك سري مجموعه قوانين و رويه استاندارد پيروي كنند. اين تيپ شخصيتي ترجيح مي ‌دهند به جاي ايده پردازي با داده‌هاي عددي و آماري و جزئيات موجود كار كنند. ترجيح اين افراد اين است كه وظايفي كه توسط ديگران شروع شده تكميل كنند. اين افراد به جاي قضاوت هاي شخصي در امور مختلف، فعاليت ها را در چارچوب استانداردهاي دقيق از پيش تعيين شده جلو مي برند. در محيط كار اين افراد بايد تمام چهارچوب هاي مسئوليتي و مديريتي مشخص باشد.
 

آيا هر فرد فقط يك تيپ شخصيتي دارد؟

ممكن است اين سوال پيش بيايد كه آيا لزوماً هر فردي يك تيپ شخصيتي دارد؟ مثلا اگر واقع گرا باشد نمي‌تواند اجتماعي باشد؟ پاسخ به اين سوال منفي است. اگر قرار بود هر فرد فقط يك تيپ شخصيتي داشته باشد در جامعه فقط ۶ نوع فرد وجود داشت اما مي‌بينيم كه افراد خلقيات متفاوتي دارند و رفتار افراد بسيار متنوع تر از شش نوع تيپ شخصيتي است. پس به عبارتي افراد مي توانند تركيبي از هر ۶ شخصيت باشند اما بعضي از اين تيپ هاي شخصيتي در هر فرد بيشتر خودش را نشان مي دهد. براي كسب اطلاعات بيش تر در زمينه تيپ هاي شخصيتي كليك كنيد.
 

امتيازدهي و تعيين تيپ شخصيتي در تست هالند به چه شكل است؟

پس از اينكه فرد به سوالات پاسخ داد بر اساس جواب هايي كه داده، براي هر بخش امتيازي به وي داده مي شود. اين امتياز در محدوده صفر تا صد مي باشد. همانطور كه گفته شد لزوماً يك فرد داراي يك تيپ شخصيتي نيست بلكه تركيبي از همه آن هاست. در كد هالند كه تيپ شخصيتي شغلي فرد را مشخص مي كند، سه تيپ شخصيتي كه فرد در امتياز بالاتري كسب كرده به عنوان تيپ شخصيتي فرد معرفي مي شود. يعني اگر فرد در بخش هنري، اجتماعي و قراردادي و سنتي امتياز بالاتري كسب كرده باشد، تيپ شخصيتي وي تركيبي از اين سه تيپ شخصيتي مي باشد.

معمولاً براي نشان دادن تيپ شخصيتي افراد از كدي كه شامل ۳ حرف مي باشد استفاده مي شود. اين سه حرف، حروف اول كلمه تيپ هاي شخصيتي شاخص فرد مي باشند و مثلا در مثالي كه بالاتر گفته شد فرد هنري با حرف A ، اجتماعي با حرف S و قراردادي-سنتي با حرف C نشان داده مي شود و با كنار هم گذاشتن اين سه حرف كد ASC به عنوان كد شخصيتي فرد معرفي مي شود.
 

شغل هاي مناسب براي هر تيپ شخصيتي

تيپ شخصيت واقع گرا يا Realistic: مشاغلي مانند نجاري، مكانيكي، متخصص برق، كشاورز، آتش‌نشان، مهندس پرواز، خلبان، افسر پليس و راننده كاميون براي اين تيپ شخصيت مناسب است.

تيپ شخصيتي جستجوگر يا Investigative: مشاغلي مانند زيست‌شناس، شيمي دان، برنامه نويسي كامپيوتر، دندانپزشك، مهندس برق، تكنسين پزشكي، رياضي‌دان، هواشناس، پزشك، داروساز، دامپزشك و نقشه بردار براي اين افراد مناسب است.

هنري يا Artistic: براي اين تيپ شخصيتي مشاغلي مانند بازيگري، معلم هنر، طراح لباس، كمدين، آهنگساز، رقصنده، نوازنده و ويرايشگر كتاب مناسب است.

اجتماعي يا Social: براي تيپ شخصيتي اجتماعي شغل مناسب مي تواند مربي ورزش، مشاور، مربي بهداشت، كتابدار، پرستار، فيزيوتراپيست، معلم و مددكار اجتماعي باشد.

متهور-مدير يا Enterprising: براي اين دسته از افراد شغلي مانند رئيس بانك، مدير كمپ، شهردار، بازرس، مديريت هتل، قاضي، وكيل، مدير فروش، تور ليدر، خبرنگار و فروشنده مناسب مي باشد.

قراردادي – سنتي يا Conventional: افرادي با اين تيپ شخصيت مي تواند شغل هايي مانند حسابدار، منشي، تلفن چي، مامور پست، تايپيست، كارمند و يا بانكدار بهترين گزينه باشد. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره شغلي كليك كنيد.
 

چه كساني مي توانند از تست هالند بيشترين سود را ببرند؟

انتخاب شغل وابستگي زيادي به به رشته تحصيلي فرد دارد. رشته تحصيلي در دو برهه زماني دبيرستان و دانشگاه انتخاب مي شود. بنابراين تست هالند مي توان در دوره مهم تحصيلي استفاده كرد.
۱_ در دوره متوسطه براي انتخاب رشته تحصيلي در دوره دبيرستان
۲_ در زمان پس از كنكور براي انتخاب رشته دانشگاهي

تست هالند در دوره دبيرستان

در ايران پس پايان سال نهم متوسطه دانش‌آموزان ميان رشته هاي اصلي دبيرستاني انتخاب مهمي را انجام مي‌دهند زيرا رشته هاي دانشگاهي كه فرد در آينده انتخاب مي كند به گونه اي زير شاخه هاي هر يك از اين رشته ها مي باشد. بعضي افراد رشته هاي نظري (رياضي، فيزيك، انساني) را انتخاب مي كنند و بعضي نيز رشته هاي عملي هنرستان را انتخاب مي كنند.

تست هالند در مقطع دانشگاه

يكي ديگر از نقاط مهم زندگي، انتخاب رشته براي دانشگاه است زيرا رشته تحصيل در دانشگاه ارتباط بسيار تنگاتنگي با شغل آينده فرد خواهد داشت. اين مرحله نيز فرد مي ‌تواند با انجام تست هالند و بررسي علاقه مندي هاي خود، رشته هاي دانشگاهي مناسب را انتخاب كند تا در آينده شغلي كه به واسطه اين رشته خواهد داشت با علايق وي سازگار باشد. براي كسب اطلاعات و دريافت مشاوره تحصيلي كليك كنيد.
 

سخن آخر

انجام تست هالند كمك بسيار شاياني در شناخت فردي دارد و مي‌تواند به شما كمك كند تا در انتخاب مسير پيش روي در جهت انتخاب شغل آگاهانه قدم بگذاريد و در آينده از شغلي كه انتخاب كرده‌ايد رضايت كافي داشته باشيد زيرا رضايت فرد از شغل خويش تاثير زيادي بر روي رضايت او از زندگي دارد. اما تست هالند به تنهايي تعيين كننده نيست. ممكن است شغلي كه توسط اين تست براي فرد پيشنهاد شده از نظر اجتماعي براي فرد مناسب نباشد.

مثلا تست براي دختر خانمي نشان داده كه مكانيكي شغل مناسبي است اما آيا جامعه يا خانواده فرد مي‌ تواند اين شغل را به راحتي بپذيرد. در اينجا كمك گرفتن از مشاور بسيار نقش مهمي دارد. مشاور مي تواند با بررسي ‌هاي بيشتر از شخصيت فرد و همچنين بررسي دقيق تر تست هالند شغل مناسب ‌تري براي فرد انتخاب كند تا اين شغل هم بر اساس علايق و روحيات فرد باشد هم جامعه فرد را براي آن شغل بپذيرد. متخصصان حامي مي توانند در اين زمينه شما را ياري كنند. براي كسب اطلاعات بيش تر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

منبع: تست هالند

براي دريافت مشاوره در زمينه تست هالند مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

​